Televiziya, kütləvi informasiya vasitəsi kimi, əsas məqsədini - hər bir insanın ayrı-ayrılıqda və bütövlükdə cəmiyyətin informasiya tələbatını ödəmək məqsədi daşıyaraq dünyanın son 90 ilə yaxın müddətdə bu missiyanı yerinə yetirən başlıca vasitələrdən biri olaraq qalır. O, bütün sələflərini (radio, çap və son onilliklərdə elektron mediası) üstələyir, çünki o, informasiyanın daha sürətli, daha aydın, daha etibarlı və emosional baxımdan daha zəngin yayılmasına imkan verir. Müasir cəmiyyətdə insanların müntəzəm olaraq iqtisadi, siyasi, sosial və mədəni informasiya alması normaya, daha sərrast ifadə etsək, gündəlik tələbata çevrilib.

Bu kontekstdəki fəaliyyəti ilə noyabr ayının 6-da yaranmasının 96 illiyini bayram ovqatı ilə qarşılayan, təməl daşları Azərbaycan Radiosunun efirə çıxması ilə qoyulan, ondan 30 il sonra, 1956-cı il fevral ayının 14-də yayımına başlayan Azərbaycan Televiziyası - bugünkü “Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri” Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti ölkəmizin ictimai-siyasi, idman və mədəni həyatında, bir sözlə, bu həyatı əhatə edən bütün sosial sahələrdə sözünü deyə bilməklə yeni islahatlardan yaranan inkişaf mərhələsindədir.

Azərbaycan Televiziyası fəaliyyətdə olduğu bütün zamanlarda özünün dövləti və milli maraqlarını, ildən-ilə də deyil, hətta gündən-günə qloballaşan dünyada mental dəyərlərimizi qoruyaraq onu min illər ərzində süzgəcdən keçərək formalaşan, sivil dünyanın ortaq olaraq formalaşdırdığı bəşəri keyfiyyətlərlə birgə təbliğ etməkdədir. Dövlət müstəqilliyimizin bərpasından sonra özünün istər forma, istərsə də məzmunca inkişafının yeni mərhələsi Azərbaycan teleməkanında yeni imkanlar yaratdı. Bu, “Azərbaycan Milli Televiziyası xalqımızın milli sərvətidir”- deyən ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin ölkə mediasına verdiyi dəyər və göstərdiyi diqqətin təzahürü olaraq yaranan amil oldu. Bunun nəticəsi idi ki, ötən əsrin 90-cı illərin ortalarından Azərbaycan Televiziyasının maddi-texniki bazasının yenilənməsi istiqamətində ilk və ardıcıl addımlar atılmağa başladı. Artıq həmin illərin sonlarında fakt olaraq meydana çıxan yeni televiziyaların yaradılması tendensiyasından doğan rəqabət mühiti kollektivimiz üçün başlayan prosesi daha aktual etməklə, yaradıcı mühitin canlandırılması, kreativ düşüncə tərzinə malik kadrların cəlb edilməsi işini başlıca hədəfə çevirib. Zərurətə çevrilən, qaçılmaz olan bu islahatların nəticəsi idi ki, yeniləşən Azərbaycan Televiziyası forma və məzmununa görə cəlbedici olmaqla bərabər, Azərbaycan xalqının əslər ərzində formalaşdırdığı mental xüsusiyyətləri, o xüsusiyyətlərdən yaranan milli keyfiyyətlərin qorunmasını özünün başlıca dəyişilməz xəttinə çevirdi. Buna görədir ki, hazırki çoxsaylı efir məkanımızda bu günə qədər Azərbaycan Televiziyası və Azərbaycan Radiosu xalqımız üçün televiziya mütəxəssislərinin birmənalı olaraq təsdiq etdikləri kimi, Ana Televiziya və Ana Radio olaraq fəaliyyətini genişləndirməkdə, özünün çoxmilyonlu auditoriyasını qoruyaraq artırmaqdadır.

İlk olaraq onu xatırladaq ki, dövlət müstəqilliyimizin elan olunmasından sonra regionda, xüsusilə Azərbaycanda qeyri-stabilliyin yaranmasında maraqlı qüvvələrin erməni separatizminə gizli dəstəyinin davam etdirildiyi vaxtlarda o prosesi qaynaqlandıran Ermənistanın açıq şəkildə proseslərə qoşulması ilə birinci Qarabağ müharibəsi alovlandı. Kollektivimizin adından bu gün qürurla qeyd edə bilərik ki, o günlərdən Azərbaycan Televiziyası hadisələrin episentri olan Şərqi Zəngəzurla sinxronlaşdırılan üzvünə çevrildi. Onu da xüsusi olaraq vurğulamaq yerinə düşər ki, Ermənistan Respublikasının həyata keçirdiyi dövləti terrorun ilk qurbanları sırasında dövlət və hökumət nümayəndələri ilə birlikdə əməkdaşlarımız da vardı. 1991-ci il 20 noyabrda Xocavənd rayonunun Qarakənd kəndi yaxınlığında erməni hərbi dəstələri tərəfindən vurulan helikopterdə Dövlət katibi Tofiq İsmayılov, Baş prokuror İsmət Qayıbov, Dövlət müşaviri, sabiq daxili işlər naziri Məhəmməd Əsədov, Millət vəkilləri Vaqif Cəfərov və Vəli Məmmədov, Baş nazirin müavini Zülfü Hacıyev və digərləri ilə birlikdə əməkdaşlarımız- telejurnalist Alı Mustafayev, operator Fəxrəddin Şahbazov və 19 yaşlı işıqçı Arif Hüseynzadə də var idi. Yeri gəlmişkən, Müzəffər Ali Baş Komandan сənab İlham Əliyevin rəhbərliyi altında 44 günlük Vətən Müharibəsində qazanılan möhtəşəm Zəfərdən sonra Ermənistan tərəfin hərbi təxribatları nəticəsində həlak olan iki media mənsublarından biri də televiziyamızın operatoru Sirac Abışov oldu.

90-cı illərin əvvəllərində baş verən hadisələr yenicə dövlət müstəqilliyinin bərpasını elan edən xalqımız üçün xarakter və miqyasına görə misilsiz faciə olsa da, öz tarixi boyu ağır itki və sınaqlardan çıxan Azərbaycan xalqı bu dəhşətli zərbəyə dözdü. Xalqın ardıcıl iradəsi ilə 1993-cü ildə Azərbaycanda ikinci dəfə siyasi hakimiyyətə qayıdan ulu öndər Heydər Əliyevin dərin dövlətçilik fəlsəfəsinin mahiyyəti nəinki Qarabağ müharibəsində ciddi dönüş yaratdı, həmçinin1994-cü ildə Ermənistan tərəfin təşəbbüsü ilə elan olunan atəşkəs rejimi ordu quruculuğunda, habelə bütün sosial-iqtisadi sahələrdə yeni inkişaf mərhələsinə impuls verdi.

Qeyd edək ki, Azərbaycan Televiziyası bu gün həmin vaxtlar ölkəmizdə gedən proseslərin tam və mükəmməl salnaməsi olan başlıca məkandır. Xüsusilə, yaradıcı heyətin istər birinci, istərsə də ikinci Qarabağ müharibəsi zamanı hadisə yerindən çəkilişlər edərək hazırladığı, efirə gedən və getməyən materiallar ötən 30 il müddətinin etibarlı yol yoldaşı kimi televiziyamızın “Qızıl fondu”nda saxlanılır. Bu işdə Prezident cənab İlham Əliyevin 30 may 2022-ci il tarixli “Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin audiovizual arxiv materiallarının rəqəmsallaşdırılması və vahid bazasının yaradılması ilə bağlı tədbirlər haqqında” imzaladığı Sərəncamın oynadığı rolu xüsusi vurğulamaq lazımdır. Sərəncamdan irəli gələn başlıca vəzifə “Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinə məxsus AzTV, Mədəniyyət TV, İdman TV, “Azərbaycan Radiosu” və “Beynəlxalq Radio”nun ümumilikdə bir əsrə yaxın dövr ərzində formalaşmış zəngin audiovizual arxiv materiallarının keyfiyyətli, etibarlı və uzunmüddətli qorunub saxlanması işinin təkmilləşdirilməsi, əksər hissəsi Azərbaycan xalqının maddi-mənəvi sərvətinə çevrilmiş həmin materialların rəqəmsallaşdırılması və vahid bazasının yaradılması məqsədilə ayrılan vəsait imkan verir ki, bununla bağlı işləri uğurla davam etdirək.

Televiziya proqramlarını "məcbur etmək", yəni, tamaşaçının verilişlərə baxma vaxtını, onların ardıcıllığını, quruluşunu və tempi-ritmini dəyişməsinin mümkünsüzlüyü proqramlaşdırmaya xüsusi diqqətli yanaşma tələb edir. Azərbaycan Televiziyası özünün proqram siyasətini məhz bu yanaşmalar əsasında qurur. Buna görədir ki, televiziyamız tamaşaçılardan gələn sosial sifarişlərə həssalıqla yanaşır və onun yaradıcı kollektivi bütün spektləri nəzərə alaraq çoxprofilli layihələrə üstünlük verir. Bunlarla belə, o da unudulmur ki, müasir tamaşaçını daha çox sosial-siyasi həyatda baş verənlər maraqlandırır və bu məqam proqram siyasətimizin fəlsəfəsində aparıcı yerlərdən birini tutur. Bunlar son üç ilə yaxın müddətdə kollektivimiz qarşısında aktual məsələlərdir və kollektivimizdə aparılan kadr islahatları, maddi-texniki bazamızın əsaslı şəkildə modernləşməsi qarşıya qoyulan vəzifələrin icrasını təmin edir.

Hər gün 10 dəfə efirə gedən "AzTV Xəbər" proqramı izləyicilərinə ölkəmizdə və onun hüdudlarından kənarda baş verən hadisələrlə bağlı operativ məlumatlar ötürür, "Həftə", "Əsas məsələ", “Çıxışa doğru”, “Sözümüz imzamızdır”, “Obyektiv”, “Hədəf”, "Parlament Saatı”proqramları gündəmdə olan məsələlər barədə tamaşaçıların diqqətini təhlil və şərhlərlə əsas məsələyə yönəltməkdir. Bunlardan əlavə, Suşadan – "Zəfər yolu"nun tikintisindən, Zəngilandan - "Ağıllı kənd" layihəsinin icrasından və işğaldan azad olunmuş digər rayonlardan hazırlanan verilişlər gündəlikdə dayanan məsələlərlə bağlı tribunaya çevrilir. Həmçinin “Telesəhər”, “Gün başladı”, “Tarixin izi ilə”, “Xalqın Adamı”,“Hər yer vətəndir”, “Döyüşçü”,“Region xəbərləri”, “SMG-Sosial Media Gündəmi”, “Peşəkarlar”, “Gerçəklər”,“Texnoxəbər”, “Oxuyur Vətən”, “Çöl adamı”, “Qazan manqal”, “Gül kimi”, “Şərqilər”, “Eslində biz”, “Oralar”, “Günün ortası”, “Şuşam mənim”, “Vətənin səsi”, “45 dəqiqə” və digər verilişlər öz auditoriyasını maraqlandıran suallara cavab tapmaqda kömək edir.

Ekspertlər qeyd edirlər ki, internet davamlı olaraq tamaşaçıları televiziyadan uzaqlaşdırır. Əlbəttə, bunlar mübahisə doğuracaq mülahizələrdir, amma düşünməməlisən ki, televiziya verilişi efirdə olarkən bir neçə dəqiqə yaşayır. Biz proqramlarımızı sosial şəbəkələrdəvə öz saytlarımızda yerləşdirməklə və sosial şəbəkələrdə videolar yerləşdirirməklə onların tamaşaçı auditoriyasını genişləndirməyə müvəffəq oluruq.

Heydər Əliyev Fondunun, Mədəniyyət Nazirliyinin  və Azərbaycan Televiziyasının birgə təşkilatçılığı ilə 8-ci "Muğam Televiziya Müsabiqəsi" layihəsi reallaşmışdır. Birinci Vitse-Prezident Mehriban xanım Əliyevanın xüsusi qayğısı olan o layihənin aktuallığı təsdiq etdi ki, layihə nəinki Azərbaycanda, hətta ölkəmizdən kənarda yaşayan soydaşlarımızın dərin rəğbətini qazanıb. Ona görə də həmin festival ənənəvi olaraq davam etdirilir.

Azərbaycanda idman siyasətini prioritet sahələrdən biri elan edən Prezident cənab İlham Əliyevin həyata keçirdiyi xətdən bəhrələnən Ana Televiziyamızın bazasında "İdman” telekanalının təşkili də sosial sifarişin nəticəsidir. 2009-cu il fevral ayının 1-də Prezident cənab İlham Əliyevin iradəsi ilə yaradılan telekanal öz sabit auditoriyası, xüsusilə, yeniyetmə və gənclərimiz və bütün cəmiyyətimiz üçün idmanın populyarlaşması istiqamətində apardığı işlər bu gün də davam etdirilir.

Hazırda "İdman" telekanalında “İdman səhər”, “Mərkəzi xətt”, "İdman-Xəbər", "Flaqman", "İdman məbədi", "Televiziya şahmat klubu", "Favorit", "İdman və media", "İdman rekordları", "Sabahın ulduzları", "İdman korifeylərimiz", “Basketbol”, “Kort”, “Skudetto”, “Dumanlı Albion”, “İdman aktual” və başqa proqramlar tamaşaçı zövqü nəzərə alınmaqla hazırlanır.

Xatırladaq ki, kanalın yaradıcılıq nailiyyətləri ilə birlikdə, texniki uğurları da kifayət qədərdir. AzTV-nin maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi üçün işlər davam edir. Belə ki, QSC ərazisində əsas efir-yayım traktı tamamilə yenilənərək optik kabelləşmə sisteminə keçirilib. Hazırda kanalın proqramları HD formatında yayımlanır. Bu yenilik videotəsvirlərin daha rahat vizual qəbuluna imkan yaradır. İdman TV Yay və Qış Olimpiya Oyunları, Avropa Gənclərinin Olimpiya Festivalı, Formula-1 turniri, Avropa Oyunları, İslam Oyunları kimi möhtəbər turnirləri yayımlamaqla tamaşaçı auditoriyasını daha da genişləndirib.

2020-ci il Tokio Olimpiadasının respublikamızda yayım hüququ barədə razılıq əldə olunmuşdu və pandemiya səbəbindən 2021-ci ildə keçirilən Olimpiya oyunlarını, 2022-ci ildə isə “Konya-2021” İslam Oyunlarını milyonlarla tamaşaçı auditoriyası izləmişdi.

"Mədəniyyət" telekanalının yaradılması da dövlətimizin başçısı cənab İlham Əliyevin mədəniyyətə, incəsənətə göstərdiyi böyük diqqət və qayğının daha bir nümunəsidir. 2011-ci il fevral ayının 14-də "Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri" QSC-nin bazasında yaradılan və qısa müddətdə tamaşaçı rəğbəti qazanan "Mədəniyyət" telekanalı Ana Televiziyamızın ərsəyə gətirdiyi peşəkar kanaldır. Əsas məqsədlərindən biri zəngin Azərbaycan mədəniyyətinin bəşəri dəyərlərini dünyaya çatdırmaq, həmçinin dünya mədəniyyət incilərini ölkəmizdə təbliğ etmək, gənc nəslin bədii-estetik zövgünü formalaşdırmaq olan "Mədəniyyət" telekanalı 11 ildən artıqdır ki, fəaliyyətdədir. Verilişlərini HD formatda yayımlayan "Mədəniyyət" telekanalı bütün dünyada seyr edilmək imkanı qazanan telekanal “Səhər çağı”, “Deməli...” tok-şou, “Mədəniyyət xəbərləri”, “Evimizdə”, “Dərs saatı”, “Vətənim”, “Nağıl vaxtı”, “Ovqat”, “Çıraq”, “Vətən daşı”, “Görüş”, “Muğam dünyamız”, “Nəcib söhbətlər”, “Zəmanə”, “Haqqın dərgahı”, “Sehirli səslər”, “Güzgü”, “Caz Ulduzları”, “Qızıl fond”, “Vətənimiz Azərbaycan”, “Saz söz axşamı”, “Yadigarlar”, “Körpü” və digər musiqi, bədii və sənədli film yayımları geniş tamaşaçı auditoriyası qazanıb.

Bura əlavə olunmalıdı son 3 ildə HD formatda təqdim olunan müxtəlif mövzularda tok-şoular, portret, ədəbi-bədii və səyahət verilişləri, musiqili-əyləncəli proqramlar, televiziya tamaşaları, sənədli və bədii filmlər, eyni zamanda, müxtəlif radio proqramlarını QSC-nin potensial göstəricilərindən hesab etmək olar. Bu, müasir sivil dünyanın tərkib hissəsi olan Azərbaycan Respublikasının bütün sahələrdə imza atdığı nailiyyətlərdən biri kimi də təqdimatıdır. Bununla belə, ölkəmizdə aparılan siyasi xətt bütün sahələrdə olduğu kimi, bizim kollektivimizdən də kreativ olmaqla ilbəil deyil, az qala, günbəgün inkişaf tələb edir. Buna görədir ki, son üç ildə start verilən tərəfimizdən təqdim olunan və Nazirlər Kabineti tərəfindən təsdiq edilən “Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin strukturu”ndakı dəyişikliklər kollektivimizdə islahatlar üçün başlıca hüquqi baza olacaq. Zamanın tələblərindən irəli gələn, perspektiv inkişafımıza impuls verən bu islahatlar Ana Televiziyamızı onu sevən doğma tamaşaçılarla ünsiyyətini daha da dərinləşdirəcəkdir. Qətiyyətli və düşünülmüş islahatların nəticəsi özünü göstərir. Bu gün müasir studiyalar, çəkiliş pavilyonları, zəngin maddi-texniki baza, yeni avadanlıqla təchiz olunmuş montaj otaqlarında hazırlanan yüksək səviyyəli proqramlar tamaşaçı və dinləyicilərə təqdim edilir.

Onu qeyd edək ki, “Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin tarixində son 3 il böyük yüksəliş, yenilənmə və tərəqqi dövrü kimi səciyyələnir.

Elməddin Quliyev,
"Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri"QSC-nin məsul işçisi